ترموکوپل TCAModel : TC20SPRTA

ترموکوپل یک حسگر تشخیص دمای ترمو-الکتریکی مدار-بسته شامل دو سیم ناهم‌جنس است، که در یک انتها به هم متصل شده‌اند. زمانی‌که دما در یک سمت با دما در سمت دیگر تفاوت داشته باشد یک جریان الکتریکی در مسیر برقرار می‌شود. به این پدیده اثر سیبک گفته می‌شود که اساس کار ترموکوپل‌ها می‌باشد.این حسگر دما پیش از سال ۱۹۹۰ یکی از دماسنج ‌های معیار بود. دلیل برکناری آن از دماسنج‌های معیار دقت کمتر آن بود. اما هنوز از این دماسنج در وسایل صنعتی به ویژه سرمایشی و گرمایشی استفاده می‌شود. مزیت این حسگر دما جرم کوبه یک طرف این اتصال، اتصال گرم و به طرف دیگر آن اتصال سرد گفته می‌شود. سمت گرم داخل یک محفظه محافظ قرار داده شده و در معرض فرایند قرار داده می‌شود.چک محل اتصال و تعادل گرمایی سریع (با دستگاهی که دمای آن اندازه‌گیری می‌شود)است.

اگر محل اتصال دو فلز ترموکوپل حرارت داده‌شود، به دلیل اثر ترموالکتریکی در دو سر دیگر آن‌ها که آزاد هستند اختلاف پتانسیلی (ولتاژ) تولید شود. این ولتاژ تابع دما است و با اندازه‌گیری آن، می‌توان دما را اندازه گرفت. به عبارت دیگر کمیت دماسنجی ترموکوپل ولتاژ است.

ترموکوپل یک مبدّل (ترانسدیوسر) خودمُولّد است که از اتصال دو فلز ناهم جنس تشکیل شده است. اتصال سرد بایستی در دمای مرجع قرار داده شود. به عنوان مثال، اتصال مرجع را بایستی در ظرف حاوی یخ در حال ذوب شدن قرار داد. سمت دیگر ترموکوپل بایستی به جسمی که می‌خواهیم دمای آن را اندازه بگیریم، کاملاً جفت شود.

فلزات ترموکوپلی به‌طور کلی نسبت به قیمت آنها به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ ترموکوپل فلز پایه و ترموکوپل فلزات قیمتی. گستره دماسنجی یک ترموکوپل به جنس این فلزات بستگی دارد.

مزیت اصلی ترموکوپل‌ها، محدودهٔ وسیع اندازه‌گیری آن‌هاست که معمولاً از ۱۸۰- تا ۱۸۰۰+ درجه سلسیوس را در برمی گیرد. از معایب ترموکوپل‌ها هم می‌توان به خطی نبودن نسبت دما به ولتاژ در محدوده اندازه‌گیری، دقت متوسط، سرعت کم در پاسخ گویی (در ترموکوپل‌هایی که با محافظ سرامیکی پوشیده شده‌اند این اثر یافت می‌شود) و … اشاره نمود.